Coraz więcej osób zastanawia się, czy rekuperacja faktycznie oszczędza energię, skoro urządzenie pracuje bez przerwy. To naturalne pytanie, gdy rosną koszty ogrzewania i prądu. Klucz tkwi w bilansie. Rekuperator zużywa energię elektryczną, ale ogranicza straty ciepła wentylacyjnego, które w domu bez odzysku są wysokie zimą.
W tym artykule znajdziesz jasne odpowiedzi: ile prądu zużywa rekuperacja, od czego to zależy, jak policzyć realne zużycie i co zrobić, aby oddychać świeżym powietrzem przy możliwie niskim rachunku. Pokażemy też, kiedy odzysk ciepła przekłada się na niższe koszty ogrzewania.
Ile prądu zużywa rekuperacja w przeciętnym domu?
Zazwyczaj niewiele w porównaniu z dużymi odbiornikami domowymi.
Nowoczesne centrale z wentylatorami EC pobierają zwykle od kilkudziesięciu do ponad stu watów podczas pracy ciągłej, zależnie od biegu i warunków. W skali roku oznacza to przykładowo około 438 kWh przy mocy 50 W oraz około 876 kWh przy mocy 100 W. Większy pobór pojawia się przy wysokich biegach, zabrudzonych filtrach oraz podczas odszraniania zimą. Dokładna wartość jest indywidualna i wynika z projektu instalacji, ustawień oraz klimatu.
Od czego zależy energochłonność wentylacji mechanicznej?
Przede wszystkim od oporów przepływu i ustawionej wydajności.
Na pobór prądu wpływają:
- wydajność nawiewu i wywiewu, czyli ustawiony bieg i harmonogram pracy,
- opory instalacji, w tym średnice i długości kanałów, liczba kolan oraz jakość montażu,
- stan i klasa filtrów, które zwiększają opory w miarę zabrudzenia,
- typ i sprawność wentylatorów, EC są zwykle oszczędniejsze niż starsze AC,
- algorytmy antyzamarzaniowe oraz praca grzałki wstępnej w mroźne dni,
- sprawność wymiennika i ewentualna wymiana entalpiczna,
- równoważenie przepływów nawiewu i wywiewu oraz szczelność instalacji.
Jak obliczyć rzeczywiste zużycie energii systemu?
Najprościej z odczytu mocy i czasu pracy.
Można skorzystać z danych ze sterownika centrali lub podłączyć gniazdkowy watomierz. Następnie określić, ile godzin w miesiącu system pracuje na poszczególnych biegach. Obliczenie jest proste: energia [kWh] to średnia moc [W] pomnożona przez czas pracy [h] i podzielona przez 1000. Warto ująć dodatkowe cykle, jak odszranianie i praca grzałki wstępnej. Taki pomiar w kilku okresach roku da wiarygodny obraz zużycia.
Jakie są typowe źródła dodatkowego poboru prądu w instalacji?
Najczęściej grzałka wstępna i elementy wykonawcze automatyki.
Dodatkowe zużycie generują:
- grzałka wstępna chroniąca wymiennik przed zamarzaniem w mrozy,
- nagrzewnica kanałowa wtórna, jeśli została przewidziana w projekcie,
- siłowniki przepustnic, by‑passu oraz przepustnice strefowe,
- moduły sterowania, komunikacji i czujniki, zwykle o małym poborze,
- pompy towarzyszące, na przykład przy gruntowym wymienniku ciepła z glikolem.
Czy rekuperacja może obniżyć rachunki za ogrzewanie?
Tak, bo zmniejsza straty ciepła przez wentylację.
W wentylacji grawitacyjnej zimne powietrze napływa bez odzysku energii z wywiewu. Rekuperator odzyskuje znaczną część ciepła, więc ogrzewanie ma mniej pracy. W praktyce bilans bywa korzystny zwłaszcza w sezonie grzewczym, gdy różnice temperatur są duże. Efekt zależy od sprawności odzysku, jakości projektu, szczelności budynku oraz źródła ciepła. Dobrze zintegrowany system, na przykład z pompą ciepła lub fotowoltaiką, potrafi dodatkowo poprawić wynik.
Jakie ustawienia i filtry wpływają na zużycie energii?
Najbardziej biegi wentylatorów, harmonogramy oraz stan filtrów.
Niższy bieg to mniejszy pobór, ale przepływ musi odpowiadać potrzebom higienicznym. Sterowanie według czujników dwutlenku węgla lub wilgotności ogranicza pracę, gdy w domu nikogo nie ma. Regularna wymiana filtrów zmniejsza opory i hałas, a dobrze dobrana klasa filtrów równoważy skuteczność z oporami. W sezonie letnim by‑pass omija wymiennik, co może obniżyć pobór. Zimą algorytm antyzamarzaniowy warto ustawić tak, aby preferował modulację obrotów przed grzałką, jeśli producent to umożliwia.
Jak porównać zużycie energii wentylacji mechanicznej z grawitacyjną?
Porównuj bilans całkowity domu, a nie tylko prąd rekuperatora.
Wentylacja grawitacyjna nie zużywa prądu, lecz zwiększa zapotrzebowanie na ciepło. Porównanie powinno obejmować straty wentylacyjne bez odzysku oraz z odzyskiem plus energię elektryczną na napęd rekuperatora i ewentualną grzałkę. Warto zestawić także komfort i jakość powietrza, stabilność wymian wiatrową i temperaturową oraz wpływ na wilgotność. W nowoczesnych szczelnych domach bilans mechanicznej z odzyskiem zwykle wypada korzystnie.
Jak obniżyć zużycie prądu bez pogorszenia jakości powietrza?
Kluczem jest niskie opory przepływu i sterowanie według potrzeb.
Skuteczne praktyki:
- zrównoważenie nawiewu i wywiewu oraz właściwe średnice kanałów,
- łagodne prowadzenie instalacji z minimalną liczbą ostrych załamań,
- czyste, dobrane filtrowanie oraz kontrola stanu czerpni i wyrzutni,
- harmonogramy, tryb nieobecności i sterowanie czujnikami jakości powietrza,
- optymalne ustawienia antyzamarzaniowe, wsparcie gruntowym wymiennikiem ciepła,
- regularny serwis i prawidłowe wyważenie przepływów po czyszczeniu,
- integracja z instalacją fotowoltaiczną w celu zasilenia pracy wentylatorów.
Rekuperacja nie jest dużym konsumentem prądu, jeśli instalacja ma niskie opory, a sterowanie działa rozsądnie. Największe oszczędności przynosi w sezonie grzewczym, kiedy odzysk ciepła wyraźnie ogranicza straty. Dobrze zaprojektowany i serwisowany system łączy świeże powietrze, komfort i stabilne koszty w długim czasie.
Umów audyt rekuperacji i dobierz ustawienia, które obniżą zużycie energii w Twoim domu.